Blog 27: Hoe heet is te heet?
Blog zomer 2023
In Spanje mogen bouwvakkers binnenkort niet meer buiten werken als Aemet, de Spaanse KNMI, code rood of oranje afroept in verband met de hitte. Hoe zit dat eigenlijk in Nederland? Wanneer is het voor ons te warm om te werken?
Dat het in Spanje warm en zonnig kan zijn, dat weten we allemaal. Niet voor niets trekken er jaarlijks hele hordes mensen die kant op. Dit jaar was het in de lente al zo heet en droog dat de Spaanse overheid zich zorgen maakte over de bouwvakkers, agrariërs en alle andere mensen die buiten aan het werk zijn. Vandaar het wetsvoorstel om buiten werken te verbieden bij code rood of oranje.
Nederland wordt warmer
In Nederland liepen de temperaturen afgelopen zomers ook behoorlijk op. Rietdekkers vertelden dat de temperatuur op het dak kon oplopen tot ruim 40° Celsius, zeker in de kilgoten. Een infrabedrijf maakte een hitteprotocol nadat diverse medewerkers langs het spoor hittestressverschijnselen kregen. En de arbo-informatielijnen van verschillende organisaties werden plat gebeld: mag ik nog werken bij dit weer?
Code rood
De Spanjaarden maken heldere regels: geen buitenwerk bij code rood of oranje. In Nederland is de wetgeving rondom klimaat minder duidelijk. In het Arbobesluit staat dat de temperatuur op de werkplek geen schade aan de gezondheid mag aanbrengen. Bij welke omstandigheden dat precies het geval is, laat de wetgever over aan de werkgevers en werknemers.
Wat maakt heet te heet
En dat is best lastig, want of het te heet is, hangt niet alleen af van de temperatuur en de vochtigheid. Het maakt ook uit of er stralingshitte is, bijvoorbeeld omdat je volop in de zon staat, of je aan het lassen bent, of op gloeiend heet asfalt staat. Ook inspanning draagt bij aan hittebelasting. Hoe hoger de inspanning, hoe groter de kans op gezondheidseffecten. Zo zijn er op warme dagen altijd uitvallers door de hitte tijdens een marathon. Verder raak je sneller oververhit als je rondloopt in volle veiligheids-outfit. En persoonlijke factoren spelen een rol. Zwangeren en ouderen zijn extra kwetsbaar voor de hitte. Maar los daarvan kan de ene persoon de warmte beter aan dan de andere.
Klimaat app
Met al die factoren die van invloed zijn, is het niet eenvoudig om te zeggen of het te heet is. Om een indicatie te krijgen, kun je gebruik maken van klimaat apps. Zo heeft TNO een app ontwikkeld voor FNV. De app haalt weerinformatie op en geeft het risico aan op oververhitting. Het advies geldt voor de weercondities van het dichtstbijzijnde weerstation, rekening houdend met de werkkleding en de zwaarte van het werk. De Europese ClimApp gaat nog een stap verder. Die houdt zelfs rekening met je lichaamskenmerken. Je krijgt je persoonlijk risico op oververhitting te zien.
Werk slim
Ondertussen blijft het belangrijk om het werk zo in te richten dat de hittebelasting zo laag mogelijk is. Probeer het zware werk in de ochtendkoelte in te plannen, kijk of er schaduw gemaakt kan worden, zorg voor een koele pauzeplek, pauzeer vaker, drink extra water, ga na of koelere kleding mogelijk is, blijf je huid bedekken tegen de zon (koeler en beter tegen verbranding), zorg zo mogelijk voor ventilatie en maak eventueel gebruik van koelvesten.
Let op elkaar
Het is altijd belangrijk een beetje op elkaar te letten, maar bij warm weer helemaal. Als je merkt dat je collega minder goed uit zijn woorden komt, of als je aan jezelf merkt dat je duizelig wordt, stop dan met werken. Andere rode vlaggen zijn hartkloppingen, vochtophoping in armen en benen, vermoeidheid, slapte en verlies aan concentratie. Bij extreme oververhitting en bewusteloosheid moet je vanzelfsprekend zo snel mogelijk de hulpdiensten bellen.
Volg het Spaanse voorbeeld
In Nederland is het zaak om zoveel mogelijk maatregelen te nemen, om elkaar in de gaten te houden en de klimaat app als indicator te gebruiken. Ik zou daarnaast willen pleiten om net zo’n heldere regel te hanteren als de Spanjaarden: niet buiten werken in code rood of oranje. En misschien moeten we eens praten over een ander mooi Spaans voorbeeld: wie is er voor een dagelijkse siësta?
Meer weten:
De invloed van klimaat op je gezondheid - Volandis
Arbeidsomstandigheden: temperatuur en werk | Arbeidsomstandigheden | Rijksoverheid.nl
In de media:
Spanjaarden mogen niet meer in de zon werken door hitte en droogte (jeugdjournaal.nl)
Geen buitenwerkzaamheden in spanje bij code oranje en rood
Aantal ongevallen en aandoeningen door hittestress stijgt - Arbo-Platform (arboinspectie.nl)
Climate crisis requires EU law on maximum working temperatures | ETUC
Tamara Onos
