Lichaamstrillingen
Ruim 12.000 werknemers in de bouwnijverheid hebben te maken met lichaamstrillingen en schokken door het werken met gereedschappen die trillingen veroorzaken. Hierbij wordt het hele lichaam blootgesteld aan trillingen en schokken via de voeten of het zitvlak. Naarmate je langere tijd aan intensievere trillingen en schokken wordt blootgesteld, neemt de kans op gezondheidsschade toe. Blootstelling aan trillingen en schokken komt vooral voor bij:
- Grondverzetmachinisten
- Chauffeurs van kippers, dumpers en betonmolens
- Baggeraars
- Machinisten van mobiele kranen
- Bedieners van asfalteermachines
Wat zijn de risico’s van lichaamstrillingen en welke maatregelen kun je nemen om gezondheidsschade te voorkomen?
Blootstelling aan trillingen en schokken vindt vooral plaats op voertuigen, bijvoorbeeld grondverzetmachines, vorkheftrucks en kranen. De kans op klachten wordt vergroot door:
- Te snel rijden over een slechte ondergrond.
- Een bestuurdersstoel in slechte staat of verkeerd ingesteld.
- Een slechte zithouding tijdens het rijden.
- Een slecht zicht, waardoor de bestuurder moet draaien en strekken.
- Andere rugbelastende activiteiten, zoals het tillen of dragen van zware lasten.
- Een slechte lichamelijke conditie.
Door blootstelling aan lichaamstrillingen en schokken kunnen de volgende klachten ontstaan:
- Lage rugklachten en rugaandoeningen (zoals een hernia).
- Vermoeidheid.
- Maagklachten.
- Verminderd prestatievermogen.
- Op het moment van blootstelling slechter zicht en slechtere coördinatie.
Door de klachten kun je vaak minder goed functioneren. In sommige gevallen kunnen werknemers geen werk meer uitvoeren waarbij blootstelling aan trillingen en schokken plaatsvindt of waarbij hun rug in meer of mindere mate wordt belast. Uit onderzoek blijkt dat er bij werknemers die worden blootgesteld aan lichaamstrillingen en schokken, 1.5 keer vaker arbeidsongeschiktheid door rugklachten (hernia's en vervroegde slijtage van de wervelkolom) voorkomt, dan bij personen die niet zijn blootgesteld.
Samen met je werkgever kun je de kans op klachten verkleinen door het nemen van een aantal maatregelen, zoals:
- Rijsnelheid verlagen: rustig en ontspannen rijden.
- Zorgen voor goede instelling van de stoel: let erop dat je zonder moeite je voeten kunt verplaatsen van de ene naar de andere pedaal.
- Stel je stoel op de juiste hoogte in. Er moet een vuist passen tussen stuur en bovenkant bovenbenen.
- Stel de rugleuning van de stoel in terwijl je op de stoel zit.
- Stel een mechanisch afgeveerde stoel in op je lichaamsgewicht.
- Let op de zithouding: zorg ervoor dat je rug tegen de achterleuning van de stoel wordt gedrukt en dat de schouders ontspannen naar beneden hangen.
- Niet te lang in dezelfde houding zitten. Probeer om af en toe wat strekoefeningen te doen en las voldoende pauzes in.
- Zorg ervoor dat je altijd goed zicht hebt. Is dat niet het geval, geef dit dan door aan je werkgever zodat je met elkaar het probleem kunt oplossen.
- Draag en til zware lasten altijd op de juiste manier: houd de last zo dicht mogelijk bij het lichaam. Draag nooit meer dan 25 kilo in je eentje. Maak bij zwaardere lasten gebruik van hulpmiddelen vraag een collega om te helpen.
- Zorg voor een goede lichamelijke conditie, zodat er minder risico is op het krijgen van rugklachten.