Nanomaterialen
Nanomaterialen zijn materialen die bestaan uit deeltjes met een grootte tussen de 1 en de 100 nanometer (nm), ofwel deeltjes die een miljoen keer kleiner zijn dan een millimeter. De bouw gebruikt producten met synthetische nanodeeltjes (nog op beperkte schaal) vanwege de bijzondere innovatieve eigenschappen en om producten duurzamer en milieuvriendelijker te maken. Voorbeelden zijn:
- Doorzichtige, infrarode en warmte reflecterende raamcoatings voor een betere binnenklimaatbeheersing.
- Hoge sterkte beton voor dunnere en lichtere betonconstructies.
- Zelfreinigende coatings op bijvoorbeeld glas.
Wat zijn de mogelijke gevolgen van blootstelling aan nanomaterialen en welke maatregelen kun je treffen om gezondheidsschade te voorkomen?
Nanoproducten (producten met synthetische nanodeeltjes) zitten voornamelijk in de productgroepen cement en beton, coatings en isolatiematerialen. Producten waar het om gaat zijn vooral glascoatings, muurverven, asfaltcoatings, parketlakken, hoogsterktebeton en betonreparatiemiddelen. Koolstofnanobuisjes die vanwege hun asbestachtige eigenschappen als zeer risicovol worden beschouwd, zijn niet in Nederlandse bouwnijverheidsproducten aangetroffen (zie: Rapport 'Gebruik van Nanoproducten in de Nederlandse bouwnijverheid').
Er is (nog) geen informatieverplichting voor leveranciers om hun afnemers te informeren over de aanwezigheid van nanodeeltjes in hun producten. In de veiligheidsinformatie bladen van de leverancier staat de aanwezigheid van nano dan ook veelal nog niet aangegeven.
Inademen is de belangrijkste blootstellingsroute. Het risico van opname via de huid is veel kleiner. Mogelijk kunnen nanodeeltjes door de huid dringen als de huid beschadigd is. De blootstelling aan een nanoproduct wordt in grote mate bepaald door de vorm: poeder, vloeistof of vaste stof. Vooral wanneer je werkt met poeders van nanoproducten is er een verhoogde kans dat je de deeltjes inademt. De kans op inademing is zeer klein als je werkt met een vloeistof of vaste stof. Ga je de vloeistof verspuiten of in de vaste stof boren, dan bestaat de kans dat nanodeeltjes weer vrijkomen. Doordat nanodeeltjes zeer klein zijn blijven ze langer in de lucht hangen. Hoe kleiner het deeltje is, hoe makkelijker deze in het lichaam terecht kan komen.
Er zijn nog geen wettelijke grenswaarden voor blootstelling aan nanomaterialen, omdat er nog te weinig bekend is over de gezondheidseffecten. Samen kunnen werkgever en werknemer wel vast de volgende maatregelen nemen:
- Probeer blootstelling aan poeders met nanomaterialen zoveel mogelijk te voorkomen.
- Vraag indien nodig hulp bij je arbodienst om een inschatting te kunnen maken van passende beheersmaatregelen.
