Blog 28: Voor jou tien anderen

‘’Waarom blijven ze daar werken?’’ Vroeg een leerling kraanmachinist na het kijken van een YouTube-filmpje in een les over dieselmotoremissie. De klas had 14 minuten lang geconcentreerd gekeken naar mensen die vol in de uitlaatgassen werken terwijl ze weten dat veel collega’s al kampen met gezondheidsklachten.

De vraag gooide mijn lesplan behoorlijk overhoop. Ik had de leerlingen willen vragen welke bronnen van uitlaatgassen zij nu precies gezien hadden in de film. Ook had ik willen bespreken welke maatregelen we konden nemen om de blootstelling te beperken. Herkennen van het gevaar en verminderen van het risico. De nuchtere 17-jarige had een heel andere gedachte: Je kunt er ook gewoon voor kiezen om niet in een rotlucht te werken. Niet oplossen, maar weg wandelen.

Waarom blijven ze daar werken?

Ik vond het een interessante vraag. Samen bespraken we waarom mensen ergens 30 jaar blijven werken, terwijl ze ervan overtuigd zijn dat ze klachten krijgen van de lucht die zij inademen.
‘Ze zullen wel lekker verdienen’, was de eerste reactie van een medestudent. Helaas. Die vlieger ging niet op. Het gaat om een van de slechts betaalde banen van Nederland. Waarom dan? Ik opperde redenen zoals de bijzondere werkomgeving, de goede sfeer in de ploeg en het feit dat mensen van die generatie veel vaker een arbeidsleven lang bij dezelfde werkgever blijven. Bij deze argumenten keken de leerlingen me vooral glazig aan. Alleen het feit dat er lange tijd niet heel veel werk was voor laag- of niet geschoold personeel konden ze begrijpen.

Gouden toekomst

Vol vertrouwen constateerden de studenten dat dit voor hen totaal niet geldt. We waren het erover eens dat hun perspectieven echt anders zijn dan die van het personeel op het filmpje. De leerling kraanmachinisten ronden over niet al te lange tijd een mooie opleiding af en hebben dan een diploma in hun zak voor een veelgevraagd beroep. Zij kunnen kiezen bij wie ze gaan werken.

Een huis cadeau

Het gesprek in de klas deed me denken aan het krantenbericht dat ik in maart las. ‘Een bouwbedrijf in Deventer biedt jongeren niet alleen een baan, maar ook een woning aan.’ Het opknappen van de woningen was onderdeel van hun opleidingstraject en daarna mochten ze de woning huren. Ze mochten dan ook bij het bedrijf gaan werken, maar dat was geen voorwaarde. Op deze manier hoopte het bedrijf jonge mensen te verleiden om bij hen te komen werken. Broodnodig tegenwicht voor hun vergrijzende werknemerspopulatie.

Personeelstekort

Een econoom vertelt in datzelfde artikel dat tussen de 15 en 20 procent van de bouwbedrijven wordt belemmerd in hun werkzaamheden door een tekort aan werknemers. Je zult als bouwbedrijf dus met goede voorwaarden moeten komen om mensen binnen te halen. De huurwoning is een heel creatief voorbeeld. Een goed salaris, de mogelijkheid om niet fulltime te werken en ruime opleidingsmogelijkheden zijn inmiddels niet meer vreemd bij het werven van nieuw personeel.

Secundaire voorwaarde

Tot een paar jaar geleden waren goede arbeidsomstandigheden voor veel bedrijven een wettelijke plicht of een morele wens. De leerling kraanmachinist maakte met zijn vraag glashelder dat goede arbeidsomstandigheden tegenwoordig simpelweg een essentiële secundaire arbeidsvoorwaarde is. Geef die leerling bouwvakkers eens ongelijk. Waarom zou je in deze tijd ergens blijven werken als het er onprettig, onveilig of ongezond is? Deze jeugd heeft niet alleen de toekomst, maar ook de beste kaarten in handen. Zij kunnen met een gerust hart zeggen: Beste werkgever, voor jou tien anderen.