Klimaat

• Let op bij het werken met schadelijke stoffen. Hoe warmer het is, des te sneller stoffen verdampen. Je kunt daardoor meer schadelijke stoffen opnemen.
• Werken in de warmte of hitte kan oververhitting van het lichaam veroorzaken.
• Bij een lichte oververhitting heeft iemand het warm, met een rode klamme huid en zweetdruppels, de prestaties nemen af. Voorbeelden van gezondheidsklachten die bij oververhitting horen zijn: fors zweten, dorst, vermoeidheid, duizelingen, hoofdpijn, hartkloppingen, spierkramp.
• Tijdens het werk in de warmte en hitte verlies je vocht. Drink je onvoldoende, dan droogt je lichaam uit. Je raakt vermoeid, er kunnen duizelingen bijkomen en de prestaties nemen af. De nierfunctie kan er schade door oplopen.
• Ben je nog niet gewend aan de hitte, dan heb je een hoger risico om oververhit te raken.
• Zwangeren en ouderen (65+) raken sneller oververhit.
• Er is een verhoogd risico op oververhitting en (ernstige) klachten van de gezondheid bij aandoeningen van het hart- en de bloedvaten, ernstig overgewicht (obesitas), suikerziekte (diabetes), sommige medicijnen, alcohol en drugs.

• Zonlicht bevat schadelijke UV-straling.
• De UV-straling kan je huid laten verbranden: pijnlijke roodheid, soms met blaren. Dit risico is hoger bij een bleke of licht gekleurde huid en hoge zonkracht.
• Langdurige blootstelling aan de zon leidt tot een snellere veroudering van de huid, verharde plekjes en kan op de langere duur huidkanker veroorzaken.
• De directe UV-straling van de zon en weerkaatsingen kunnen staar in de ogen veroorzaken. Je gezichtsvermogen neemt af door vertroebeling van de ooglenzen.

• Werken in zeer koude, natte of tochtige arbeidsomstandigheden is onbehaaglijk. De concentratie neemt af en de kans op ongevallen toe.
• Bij het werken onder extreme kou neemt de bloedtoevoer naar de handen en voeten af en gewrichten verstijven.
• Werken onder extreme kou en natte omstandigheden kan leiden tot onderkoeling.
• Bij veel regen, sneeuw en ijzel kan er wateroverlast ontstaan, waardoor de veiligheid op de bouwplaats afneemt.
• Ook het valgevaar neemt door veel nattigheid toe, omdat onder andere daken en steigers glad worden.
• Een sterke koude wind kan de gezondheid nadelig beïnvloeden, vooral als er natte kleding gedragen wordt.
• Bij harde wind neemt de kans op ongevallen bij werken op hoogte toe. Ook het wegwaaien van materialen en het opstuiven van zand kan gevaarlijk zijn.

Een slecht binnenklimaat kan leiden tot concentratieverlies, sufheid, hoofdpijn, vermoeidheid, slijmvliesirritaties en verergering van allergieën.

• Werk in de schaduw of binnen.
• Zorg voor afscherming van de warmtestraling.
• Drink regelmatig water, ook tijdens het werk.
• Pauzeer in de schaduw of koele bouwkeet.
• Let op elkaar. Stop het werk bij dreigende oververhitting of lichte klachten.
• Draag comfortabele UV-werende lichtgekleurde werkkleding.
• Volg de weersverwachting.
• Pas de werkplanning aan.
• Let op elkaar. Stop met werken bij dreigende oververhitting of lichte klachten.
• Leer je eigen gezondheid kennen, neem deel aan het PAGO.

Het protocol ‘veilig werken in de warmte en hitte’ bevat een uitgebreider overzicht van diverse maatregelen en een indeling naar de ernst van de risico’s.

• Werk in de schaduw of binnen.
• Zorg voor beschutting met zonneschermen of een parasol.
• Voorzie de bouwkeet van buitenzonneschermen.
• Voorzie de cabines van machines van zonneschermen of reflecterende screens.
• Vermijd de zon tussen 12.00 en 15.00 uur zoveel mogelijk.
• Draag lichtgekleurde UV-werende werkkleding
• Draag shirts met lange mouwen en lange broeken.
• Draag een pet of helm met nekflap.
• Gebruik een zonnebril met UV-werende glazen.
• Smeer je iedere twee uur in met een zonnebrandcrème van minimaal factor 30. Herhaal het vaker als je veel zweet.
• Gebruik lippenbalsem met UV-bescherming.

Maatregelen volgens de arbeidshygiënische strategie:

Als werkgever kun je verschillende dingen doen. Maak bijvoorbeeld gebruik van Weerverlet om te kijken of er gewerkt mag worden onder koude omstandigheden. Bij temperaturen onder de -6 °C wordt het werk stil gelegd. Daarnaast kun je als werkgever ook de planning aanpassen en werknemers binnen laten werken.

Maatregelen werkgever:
Er zijn meer maatregelen die je kunt treffen om te zorgen dat jouw werknemers er warmpjes bijzitten, ook als het kwik onder 0 zakt.

• Schaf gereedschap aan voorzien van isolerend materiaal.
• Instrueer de BHV’s specifiek voor te lage temperaturen en verhoogt valgevaar.
• Geef werknemers voorlichting over werken onder koude omstandigheden.
• Zorg voor een winterproof opgang naar de bouwplaats en werkplekken. Strooi zout of zand. Breng gaas of antislip aan op treden. Maak alles sneeuw- en ijsvrij.
• Zorg voor warmtebronnen op de werkplek.
• Zorg ervoor dat werkzaamheden afgeschermd worden (windschermen, tenten, overkappingen).
• Zorg voor een warme ruimte waar werknemers kunnen pauzeren, omkleden en vochtige en natte kleding kunnen drogen.
• Zorg voor een warme sanitaire ruimte.
• Zorg voor warme dranken.
• Laat werknemers elkaar aflossen met hun werkzaamheden (taakroulatie).
• Laat werknemers vaker warm pauzeren.
• Zorg voor vlondermateriaal zodat werknemers niet op een koude ondergrond hoeven te werken.

PBM’s:

• Zorg voor een warm, isolerend volledig werkkleding pakket (dus ook handschoenen en werkschoenen. Zie EN 342 en EN 14058).
• Verstrek heatpacs.

Maatregelen werknemer:
Wat kun je als werknemer zelf doen om warm te blijven?

• Wissel je koude werkzaamheden af met collega’s die een warmere werkplek hebben.
• Werk zo min mogelijk op een koude ondergrond. Gebruik houten- of kunststofvlonders.
• Pauzeer wat vaker om op te warmen.
• Drink warme dranken.
• Maak de toegang naar een werkplek sneeuwvrij.
• Maak arbeidsmiddelen (bijvoorbeeld een trap, ladder of steiger) voor gebruik sneeuw- en ijsvrij.
• Werk zoveel mogelijk beschut.
• Wissel regelmatig van positie en sta niet te lang stil.
• Werk zo min mogelijk in plassen of andere vochtige omstandigheden.
• Maak gebruik van geïsoleerd gereedschap.
• Voorkom contact met koude materialen of pak deze met handschoenen vast.
• Laat gereedschap niet in de kou liggen.

PBM’s:

• Draag warme en isolerende kleding, handschoenen en werkschoenen.
• Draag kleding in laagjes, zodat je wat uit kunt trekken en niet gaat zweten.
• Vervang natte kleding direct. Dit geldt ook voor sokken en handschoenen.

Meer weten?

Weerverlet - Volandis
Toolbox. Afgeschermd werken
Risico’s van werken in de kou | Werken in de kou | Arboportaal
Onwerkbaar weer - Bouwend Nederland
Tips voor veilig werken in kou - FNV
Werken in de kou. Wat zijn mijn rechten? | CNV Vakmensen - Arbowetgeving | CNV Vakmensen

• Maak gebruik van buitenzonwering en goede ventilatie.
• Laat de ramen dicht als het buiten warm is.
• Maak goed gebruik van de installaties voor verwarming, koeling en ventilatie.